Niezwykle częstą sytuacją w sprawach rozwodowych i ogólnie rodzinnych jest otrzymanie niespodziewanej korespondencji z Sądu. Po otwarciu koperty okazuje się, że to postanowienia o zabezpieczeniu alimentów i pozew o rozwód. Pierwszym pytaniem każdego adresata takiej korespondencji jest – jak ma się zachować w takiej sytuacji? Niniejszy artykuł powstał z myślą o osobach, które znalazły się w takich okolicznościach, tak by po jego lekturze uniknęły często powtarzanych, poważnych błędów, które mogą przynieść poważne konsekwencje.
Rozpoczęcie sprawy rozwodowej lub alimentacyjnej, poprzedzone jest głębokim nieporozumieniem pomiędzy małżonkami lub partnerami i zazwyczaj separacją faktyczną. Jest to już czas, by zacząć myśleć z wyprzedzeniem o uporządkowaniu spraw związanych z utrzymaniem małoletnich dzieci i w pewnych przypadkach również małżonka. Małżonek, który zobowiązany będzie do przyczyniania się do utrzymania rodziny w pieniądzu powinien podjął trud negocjacji z małżonkiem (partnerem) który będzie działał jako przedstawiciel małoletnich dzieci. Nie można bowiem stworzyć sytuacji, w której sprawa alimentów pozostanie w sferze niejasności i niedopowiedzeń.
Porozumienie aliementacyjne
Zacząć należy, od zawarcia porozumienia alimentacyjnego, moim zdaniem koniecznie na piśmie i w sposób szczegółowo określający obowiązki stron. Ustalić należy, wysokość alimentów, termin płatności, numer rachunku na który będą wpływać alimenty. W takiej umowie można również określić inne obowiązki rodziców związane z innymi niż finansowe potrzebami dzieci – np: wożenie do szkoły i na zajęcia dodatkowe, a także z którym z rodziców będą odbywały się wizyty lekarskie, kto pójdzie na wywiadówkę. NIe ma żadnych przeszkód by w takim porozumieniu określić również sposób wykonywania władzy rodzicielskiej, sprawowania opieki, kontaktów, wyjazdów zagranicznych itd. Takie porozumienie ma charakter dobrowolny, nie można przymusić nikogo do jego zawarcia, jest jednak ono korzystne dla oboja, albowiem stanowi dowód porozumienia, które w przyszłości przełoży się na postanowienia sądu rodzinnego. W przypadku braku możliwości zawarcia porozumienia, proszę złożyć oświadczenie pisemne drugiej stronie, z którego wynikać będzie jednostronna wola uregulowania tych kwestii. Takie oświadczenie można złożyć no poprzez wysłanie emaila, zwanego w języku prawniczym listem elektronicznym. Należy podkreślić, że zawarcie takiego porozumienia stanowić pełnić również będzie funkcję ochronną, przed przyszłymi, oderwanymi do rzeczywistości roszczeniami majątkowymi drugiej strony w procesie alimentacyjnym. Bowiem stanowić będzie potwierdzenie, że w okresie poprzedzającym proces sądowy, strony były zgodne, że co do wysokości roszczeń i sposobu ich realizacji.
Odbiór korespondencji
Mieszkając jeszcze razem razem lub już wyprowadzce należy kontrolować wpływającą korespondecję. Po wyprowadzce należy małżonkowi udostępnić swój nowy adres, tak by istniało potwierdzenie takiego powiadomienia. Zlekceważenie odbioru korespondencji w pewnych sytuacjach może mieć fatalne skutki, w najgorszym wypadku nawet w postaci podejmowania decyzji procesowych w sądzie bez udziału zainteresowanego. Co prawda po zmianie przepisów w zakresie doręczeń w postępowaniu cywilnym sąd winien dysponować dowodem doręczenia by procedować bez udziału strony. Jednakże, w sytuacji w której strona zainteresowana rozstrzygnięciem wykaże, iż pod określonym adresem przebywa przeciwnik procesowy, to wówczas sprawa odbędzie bez udziału strony która nie odbierała kierowanych do nich listów poleconych.
Terminy
Kardynalną sprawą jest pilnowanie terminów, które w postępowaniu cywilnym są krótkie i zawite. Oznacza, to. że uchybienie terminowi procesowemu powodować będzie negatywne skutki procesowe w postaci np. niemożności zaskarżenia niesprawiedliwego rozstrzygnięcia o np za wysokich alimentach lub nie złożenia apelacji w sprawie w której uważamy, że rozstrzygnięcie jest niesłuszne. Należy pamiętać, że z reguły termin zażalenia to 7 dni od dnia doręczenia, zaś apelacji 14 dni od daty otrzymania wyroku z jego pisemnym uzasadnieniem. W praktyce adwokackiej spotykam się nagminnie z sytuacją kiedy to, termin do złożenia środka zaskarżenia się skończył, bo domownik strony, np. mama odebrała list w trakcie nieobecności syna i nie powiadomiła go o tym fakcie. W przypadku wyjazdów należy zabezpieczyć się poprzez nieodbieranie przez członków rodziny korespondencji sądowej, a w sytuacji gdy to uczynili winni taką korespondencję niezwłocznie sfotografować i przesłać do zainteresowanego. W przypadku wyjazdu dłuższego niż dwa tygodnie, najlepiej ustanowić sobie pełnomocnika do doręczeń w toczącej się sprawie, najlepiej w osobie adwokata.
Udział adwokata w sprawie
Przystępując do postępowań sądowych w zasadzie wszyscy rozważają zasadność zatrudnienia adwokata w sprawie rozwodowej przed Sądem Okręgowym czy rodzinnej przed Sądem Rejonowym. W zasadzie w każdym postępowaniu udział adwokata sprzyja interesowi strony. Generalnie w sytuacji, kiedy pomiędzy stronami rysuje się możliwość jakiekolwiek nieporozumienia, czy konfliktu, należy niezwłocznie rozważyć możliwość skorzystania z usług kancelarii adwokackiej specjalizującej się w sprawach rodzinnych. Prócz oczywistych korzyści prawnych i finansowych, które mogą wyniknąć z udziału adwokata w sprawie po Państwa stronie, to również wywołuje to pozytywny efekt psychologiczny. Adwokat dysponuje “know – how”, które Państwo nie posiadacie i stanowić będzie wsparcie w sytuacjach związanych z toczącym się postępowaniem przed sądem, w szczególnie w trakcie rozprawy. Poza tym, to na adwokacie prowadzącym sprawę spoczywa ciężar dotrzymywania terminów procesowych, wykonywania zobowiązań sądu itd. Pamiętać należy, że wbrew częstemu przekonaniu, sprawy rodzinne nie należą do najłatwiejszych, zaś nieprawidłowo prezentowane stanowisko procesowe, np podczas przesłuchania informacyjnego, może zadecydować o przegranej sprawie. NIe można również dopuszczać do sytuacji, w której przeciwnik reprezentowany jest przez profesjonalnego pełnomocnika, zaś Państwo decydujecie się na występowanie w sądzie samodzielnie. Takie postępowanie do recepta na “położenie procesu”. Istotny jest też moment wizyty w Kancelarii Adwokackiej. Proszę nie czekać do ostatniej chwili z decyzją – np w przeddzień procesu, bo możecie się Państwo spotkać z nieprzyjemna sytuacją odmowy reprezentacji. Pierwsza wizyta u adwokata winna nastąpić już w chwili, gdy Państwa życie osobiste zaczyna się komplikować i wszystko zaczyna wskazywać, że związek ulegnie rozpadowi. Rozpocznijcie wówczas Państwo od porady prawnej, dzięki której uzyskacie Państwo pewność jak winniście się zachować, na co uważać, czego się przestrzegać.
Dokumentowanie wydatków i przekazów finansowych
W zasadzie jest to uwaga skierowana do obu stron postępowania zarówno w stosunku do uprawnionego jak i zobowiązanego do alimentacji. Każdy wydatek ten nawet najdrobniejszy proszę dokumentować. Najlepiej fakturami imiennymi potwierdzonymi płatnością elektroniczną. Należy pamiętać, że zgodnie z od dawna jednolitym orzecznictwem sądów w sprawach rodzinnych paragon nie stanowi dowodu w sprawie! Obowiązek dokumentacji winien rownież dotyczyć dotychczas przekazywanych pieniędzy na cele alimentacyjne. Zabezpiecza to obie strony – zobowiązanego bo stanowi dowód łożenia. Podczas wykonywania przelewu konieczne jest opisanie w tytule przelewu, iż przelew ten to alimenty oraz za jaki okres oraz wyraźnie na kogo (które dziecko lub osobę dorosłą). W sytuacji przekazywania pieniędzy gotówką za każdym razem proszę zadać pisemnego potwierdzenia przekazania środków. Dokumentacja przekazań pieniężnych zabezpiecza również uprawnionego albowiem stanowi dowód na wysokość dotychczas przekazywanych środków.
Wymagalność postanowień o zabezpieczenie roszczeń alimentacyjnych
Bardzo wiele osób popełnia błąd polegający na uznaniu, że sam fakt otrzymania postanowienia o zabezpieczeniu nie obliguje ich jeszcze do zapłaty alimentów, wobec tego, że postanowienie takie jest dalej zaskarżalne do sądu wyższej instancji. Nic bardziej mylnego. Postanowienie o zabezpieczeniu alimentów są natychmiast wymagalne i należy jest wykonać w chwili otrzymania wydanego postanowienia, zarówno co do wysokości jak i terminów zapłaty. Pamiętać należy, że w przypadku dokonania przez sąd zabezpieczenia np. od daty wniesienia pozwu, to wysokość świadczenia stanowić będzie iloczyn kwoty alimentacyjnej i liczby miesięcy, które nastąpiły pomiędzy pozwem a postanowieniem o zabezpieczeniu Należy wtedy dokonać wyrównania alimentów. Oczywiście zapłata alimentów nie przekreśla możliwości złożenia zażalenia na takie postanowienie, które w trybie kontroli instancyjnej nierzadko podlega zmianie. Zignorowanie obowiązku zapłaty alimentów z postanowienia zabezpieczanego może wywołać bardzo przykre konsekwencje w postaci egzekucji komorniczej, a w niektórych przypadków no doprowadzić do skazania w sprawie karnej w związku z popełnieniem przestępstwa niealimentacji.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z omawianymi powyżej kwestiami zapraszam do kontaktu z moją Kancelarią.
Adwokat Jakub Radlmacher
